پلی یورتان (PU) از جمله پلیمرهای پرکاربرد در جهان است که به دلیل ساختار انعطاف‌پذیر و ویژگی‌های منحصربه‌فرد، در صنایع مختلف از جمله کالای خواب، مبلمان، ساختمان‌سازی، خودرو و الکترونیک استفاده می‌شود. اما با توجه به حجم بالای مصرف این ماده، مسئله بازیافت پلی یورتان اهمیت زیادی پیدا کرده است. در این مقاله، ضمن معرفی انواع روش‌های بازیافت، به کاربردهای آن در تولید تشک‌های طبی و محصولات واقعی موجود در بازار نیز می‌پردازیم.
پلی یورتان چیست و چه کاربردهایی دارد؟
پلی یورتان حاصل واکنش شیمیایی بین ایزوسیانات و پلی‌ال است و به‌صورت فوم نرم، فوم سخت، الاستومر، رزین، چسب و رنگ تولید می‌شود. برخی از کاربردهای رایج آن عبارت‌اند از:
- تولید فوم‌های مبلمان و تشک
- عایق حرارتی و صوتی در ساختمان‌ها
- قطعات داخلی خودرو
- روکش سیم‌ها و کابل‌ها
- تجهیزات پزشکی و صنعتی
نقش پلی یورتان در تولید تشک
در صنعت تشک‌سازی، از پلی یورتان به شکل فوم‌های نرم و فشرده (ریباند) استفاده می‌شود. فوم ریباند از ضایعات بازیافتی فوم معمولی ساخته می‌شود و در لایه مرکزی تشک‌های طبی قرار می‌گیرد. این فوم‌ها به دلیل تحمل وزن بالا، عدم گودافتادگی و استحکام زیاد، برای افراد دارای مشکلات اسکلتی و وزن بالا بسیار مناسب هستند.
فوم ریباند پلی یورتان چیست؟
فوم ریباند از خرد شدن ضایعات اسفنجی و ترکیب آن با چسب مخصوص ساخته می‌شود. این ترکیب در حرارت بالا پخته و فشرده شده و به شکل بلوک‌های فشرده درمی‌آید. مزایای فوم ریباند عبارت‌اند از:
- دوام بسیار بالا در برابر فشار و استفاده طولانی‌مدت
- مقاومت در برابر گودافتادگی
- تحمل وزن بالا (تا بیش از ۱۲۰ کیلوگرم)
- دوستدار محیط زیست (تولید از ضایعات بازیافتی)
- مقرون‌به‌صرفه نسبت به فوم‌های وارداتی
چرا از فوم ریباند پلی‌یورتان در تشک‌های طبی استفاده می‌شود؟
فوم ریباند از نظر ساختار بسیار متراکم‌تر و سفت‌تر از اسفنج‌های معمولی است. اگر می‌خواهید با ساختار این نوع فوم و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله تشک ریباند چیست؟ را نیز مطالعه کنید.
در واقع، تشک‌های طبی بدون فنر که از این نوع فوم در بخش هسته‌ای خود بهره می‌برند، دچار فرورفتگی نمی‌شوند و تحمل وزن بسیار بالایی دارند. این ویژگی برای افراد دچار کمردرد، دیسک کمر، آرتروز و سالمندان بسیار مهم است.
دانسیته یا چگالی فوم ریباند چه اهمیتی دارد؟
فوم‌های ریباند بسته به فرآیند ساخت، دارای دانسیته‌های مختلفی هستند: از حدود ۶۰ کیلوگرم تا ۱۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب. هرچه چگالی بیشتر باشد، فوم محکم‌تر، مقاوم‌تر و سنگین‌تر خواهد بود. در تشک‌های طبی، فوم‌های با دانسیته ۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم کاربرد بیشتری دارند.
تشک‌هایی که با فوم ریباند پلی‌یورتان ساخته می‌شوند
🔹 تشک رویا مدیکال ۳
- تمام طبی بدون فنر
- دارای ۱۰ سانتیمتر اسفنج ریباند فشرده در هسته مرکزی
- ضد حساسیت، مناسب برای دیسک کمر
- ارتفاع حدود ۲۰ سانتیمتر
- ۵ سال ضمانت شرکت تشک رویا
🔹 تشک رویا مدیکال ۴
- مدل کم‌ارتفاع طبی، بدون فنر
- دارای ۱۰ سانتیمتر اسفنج سفت ریباند
- مناسب برای وزن‌های متوسط
- ارتفاع حدود ۲۰ سانتیمتر
- ۴ سال ضمانت
🔹 تشک تن‌آسای سوپر مدیکال
- تشک تمام طبی با ریباند پلی‌یورتان فشرده و اسفنج
- مناسب برای وزن بالا، قابل استفاده دو طرفه
- ضخامت ۲۵ سانتیمتر
- ضمانت ۸۰ ماه شرکت تشک تن آسای
🔹 تشک تن‌آسای ایندرا پلاس
- طبی فنری با فوم ریباند و اسفنج در لایه‌های داخلی
- مناسب افراد با کمردرد
- پوشش ضد حساسیت و پارچه گردبافت
- ضخامت ۲۲ سانتیمتر
- ضمانت ۶۰ ماه شرکت تن‌آسای
🔹 تشک نفیس مدیکال B
- تشک تمام طبی با ریباند فشرده
- دارای تراکم بالا و مناسب برای وزن‌های بالا
- ضمانت شرکتی و کیفیت مطلوب
- ضخامت ۲۲ سانتیمتر
- ضمانت ۶ سال شرکت تشک نفیس
جدول مقایسه تشک‌های پلی یورتانی با فوم ریباند
| نام تشک | ارتفاع (سانتیمتر) | نوع فوم پلی یورتان | تحمل وزن (کیلوگرم) | ویژگی‌های برجسته | مدت گارانتی |
|---|---|---|---|---|---|
| رویا مدیکال ۳ | ۲۰ | ریباند ۱۰ سانت | تا ۱۰۰ | مقاومت بسیار بالا، مناسب افراد سنگین‌وزن | ۵ سال |
| رویا مدیکال ۴ | ۲۰ | ریباند ۱۰ سانت | تا ۸۵ | مناسب افراد با کمردرد، پارچه ضد حساسیت | ۴ سال |
| تن آسای سوپر مدیکال | ۲۵ | ریباند فشرده ۱۴ سانت | تا ۱۳۰ | تمام طبی، ضد حساسیت، مناسب وزن بالا | ۶ سال |
| تن آسای ایندرا پلاس | ۲۲ | ریباند فشرده ۱۴ سانت | تا ۱۰۰ | مقرون‌به‌صرفه، مناسب مشکلات ستون فقرات | ۵ سال |
| نفیس مدیکال B | ۲۶ | ریباند ۱۲ سانت | تا ۱۱۰ | بهبود گردش خون، تسکین درد عضلات | ۶ سال |
روش‌های بازیافت پلی یورتان
بازیافت پلی یورتان‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: فیزیکی و شیمیایی. هر کدام از این روش‌ها مزایا، معایب و کاربردهای خاص خود را دارند.
۱. روش فیزیکی
- ریباندینگ: خرد کردن فوم‌های نرم و اتصال مجدد آن‌ها با چسب مخصوص. محصول نهایی به عنوان فوم فشرده در تشک‌سازی، پشتی و کفپوش استفاده می‌شود.
- آسیاب و پودر کردن: تبدیل ضایعات پلی یورتان به ذرات بسیار ریز برای استفاده به‌عنوان پرکننده در محصولات جدید.
- پرس چسبی: ترکیب ذرات فوم با چسب و فشرده‌سازی حرارتی برای ساخت ورق‌های صنعتی.
- قالب‌گیری فشاری: بدون استفاده از چسب، ذرات تحت فشار و حرارت بالا شکل‌دهی می‌شوند.
۲. روش شیمیایی
- گلیکولیزاسیون: ترکیب ضایعات با دی‌ال‌ها برای تولید پلی‌ال‌های جدید
- هیدرولیز: شکستن پلی یورتان به کمک آب در دمای بالا
- پیرولیزاسیون: تجزیه حرارتی در غیاب اکسیژن، تولید گاز و مشتقات نفتی
- هیدروژناسیون: واکنش پلی یورتان با هیدروژن تحت فشار برای تولید گاز و روغن
محصولات به‌دست‌آمده از پلی یورتان‌های بازیافتی
پلی یورتان‌های بازیافتی در صنایع گوناگون کاربرد دارند. از جمله محصولات و کاربردهای رایج:
- لایه زیرین فرش و کفپوش: با استفاده از فوم ریباند
- پشتی‌ها و مبلمان: استفاده در صندلی‌های سینما، خودرو و مبلمان خانگی
- تشک‌های طبی و ورزشی: به‌ویژه تشک‌هایی با سطح سفت و بدون فنر
- عایق‌های صوتی و حرارتی: در صنعت ساختمان‌سازی
- سوخت و انرژی: استفاده از ضایعات برای بازیافت انرژی در نیروگاه‌های زباله‌سوز
مزایای زیست‌محیطی بازیافت پلی یورتان
با توجه به اینکه پلی یورتان پس از سوختن، گازهای سمی مانند ایزوسیانات و دی‌اکسین تولید می‌کند، دفن یا سوزاندن آن تهدیدی برای محیط زیست است. بازیافت صحیح این ماده مزایای قابل‌توجهی دارد:
- کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای
- صرفه‌جویی در مصرف منابع طبیعی
- کاهش ضایعات صنعتی
- افزایش عمر محصولات تولیدی
- جلوگیری از آلودگی آب و خاک
سوالات متداول درباره بازیافت پلی یورتان
آیا بازیافت پلی یورتان باعث کاهش کیفیت آن می‌شود؟
در روش فیزیکی ممکن است برخی خواص مکانیکی کاهش یابد، اما در کاربردهایی مثل تشک و پشتی، کیفیت همچنان بالاست.
آیا پلی یورتان بازیافتی در ایران تولید می‌شود؟
بله، بسیاری از تولیدکنندگان ایرانی مانند رویا، تن آسای و نفیس از فوم ریباند بازیافتی در تشک‌های خود استفاده می‌کنند.
آیا تشک‌های طبی با فوم ریباند مناسب افراد سنگین‌وزن هستند؟
بله، زیرا ریباند فشرده خاصیت تحمل وزن بالا و عدم گودرفتگی دارد.
جمع‌بندی: پلی یورتان؛ از ضایعات تا کاربردهای مفید
بازیافت پلی یورتان نه‌تنها یک ضرورت زیست‌محیطی است، بلکه راهی اقتصادی و مؤثر برای تولید محصولات با کیفیت مانند تشک‌های طبی، پشتی، کفپوش و… محسوب می‌شود. شرکت‌هایی مانند رویا، تن آسای و نفیس از فناوری بازیافت پلی یورتان برای ساخت محصولات بادوام استفاده می‌کنند.
منبع: فروشگاه اینترنتی خوابکو | Khabco.com
۱ دیدگاه. Leave new
سلام وقت بخیر من هرماه حدود ۱۰ تن ضایعات پلی اورتان برای فروش دارم اگر نیاز داشته باشید بنده درخدمت هستم